فرونشست زمین در تهران به منطقه ها مسکونی رسید - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، تهران (پانا) - هشتم مرداد امسال جمعیت هلال احمر تهران خبر داد که یک زن 67 ساله و همسر 72 ساله او در فیروزکوه زیر آوار مانده اند. نشست زمین سقف خانه را بر سر زوج سالمند تهرانی خراب کرد اما این زنگ خطر کم کم به گوش بقیه هم می رسد، خطر خالی شدن زمین از زیر پای خانه ها.

به گزارش اقتصاد آنلاین، ماجرا از این قرار است که اوضاع فرونشست زمین در ایران بحرانی شده است. آنقدر بحرانی که حالا شکاف های عمیق روی سقف و بدنه خانه ها خیلی ها را ترسانده و از شهرک نیرو هوایی اصفهان فراری داده است. شکاف هایی فراخ که گاهی یک مشت بسته آدمی از آن عبور می نماید اما این تجربه به زودی چیزی حدود 26 میلیون ایرانی را درگیر می نماید.

علیرضا شهیدی، معاون وزیر صمت و رییس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی گفته است که شرایط فرونشست زمین در ایران بسیار حاد شده است. او به ایلنا توضیح داد: بر اساس آمارهای موجود در اتحادیه اروپا اگر در منطقه ای 4 میلیمتر فرونشست ایجاد شود آن منطقه وارد شرایط بحرانی می شود و وقتی ما در ایران از سانتیمتر صحبت می کنیم باید متوجه شویم که دچار شرایط بسیار حادی شده ایم.

محمد درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری هم به ایرنا گفته است که ایران از نظر فرونشست زمین رتبه اول جهان را دارد و در برخی منطقه ها مانند کاشان شکاف هایی به طول 70 کیلومتر یا در دشت نیشابور شکافی به طول 30 کیلومتر در سطح زمین ایجاد شده است.

منطقه ها پرخطر مسکونی کدام هستند؟

هنوز کسی خطر بزرگ فرونشست زمین را جدی نگرفته است تا زمانی که جمعیت زیادی کشته شوند!

این جمله را علی بیت اللهی، رییس بخش زلزله شناسی، مهندسی و خطرپذیری موسسه تحقیقات راه و شهرسازی می گوید و توضیح می دهد که خانه های مسکونی بسیاری از منطقه ها شهری ایران به دلیل فرونشست زمین بسیار آسیب پذیر شده اند و با کوچکترین زلزله ای فرو می ریزند.

او ادامه می دهد: درحال حاضر در تهران منطقه ها 17، 18 و 19 بیشتراز سایر منطقه ها در معرض خطر فرونشست زمین هستند و این خطر به تدریج به سایر منطقه ها شهری مرکز تسری خواهد داشت.

بیت اللهی تاکید می نماید: البته این تهدید برای بسیاری از شهرهای ایران وجود دارد و بر اساس مطالعاتی که مرکز تحقیقات راه و شهرسازی انجام داده است، 120 شهر ایران و جمعیتی نزدیک به 26 میلیون نفر درگیر مخاطرات این پدیده خواهند شد.

رییس بخش زلزله شناسی، مهندسی و خطرپذیری موسسه تحقیقات راه و شهرسازی می گوید که از میان شهرهای ایران اصفهان وخیم ترین شرایط را دارد و در خراسان رضوی، در راستا مشهد به تهران فرونشست زمین، دره ای به طول 70 تا 80 کیلومتر ایجاد کرده است. همچنین شرایط یزد، کرمان و استان فارس هم از این نظر بحرانی است و ساختمان های مسکونی در این منطقه ها را به شدت آسیب پذیر کرده است تا آنجا که کوچکترین لرزش ها می تواند آوار سنگینی ایجاد کند.

تمام دشت های ایران در شرایط بحران

بر اساس آخرین برآوردهای اجرا شده در مرکز تحقیقات راه و شهرسازی نرخ فرونشست زمین به 24 سانتی متر در سال رسیده و در 10 تا 20 سال آینده زمین برخی منطقه ها کشور 2.5 تا 5 متر نشست خواهد داشت. به گفته بیت اللهی این پدیده باعث شکست و تخریب بسیاری از تاسیسات زیرزمینی مانند لوله های انتقال آب و فاضلاب و گاز خواهد شد و نشت گاز خطر انفجار در شهر را تشدید می کند.

همچنین انحراف خطوط ریلی و خالی شدن زمین زیر دکل های برق و پمپ های بنزین و بسیاری از تاسیسات شهری، ظرفیت خطر در بسیاری از شهرهای ایران را روز به روز بیشتر می نماید.

این کارشناس شهرسازی به اقتصاد آنلاین می گوید که درحال حاضر 610 دشت در ایران وجود دارد و تقریبا تمامی شهرهای کشور در پهنه این دشت ها واقع شده اند اما تمام این 610 دشت از نظر فرونشست زمین در شرایط حادی قرار دارند و شرایط 300 دشت قرمز و فوق بحرانی ارزیابی شده است.

مسئولان فقط ابراز تاسف می کنند و از اصلاح گریزان هستند!

رییس بخش زلزله شناسی، مهندسی و خطرپذیری موسسه تحقیقات راه و شهرسازی همچنین توضیح می دهد که فرونشست زمین به دلیل بحران آب و تخریب کانال های زیرزمینی آب ایجاد شده و زمانی که حفره ها و خلل و فرجی که آب را نگهداری می نماید، تخریب شود، زمین خود را جمع کرده و لایه های آن به هم فشرده و متراکم می شود. بنابراین حتی در صورت بارش باران و برف، جایی برای ذخیره آب در زمین وجود ندارد و بارش ها به صورت روان آب روی سطح خاک جاری می شوند. جاری شدن روان آب مواد مغذی خاک حاصلخیز را شسته و با خود می برد و همین مسئله موجب غیرقابل کشت شدن اراضی و بیابانی شدن دشت های کشور شده است.

بیت اللهی می گوید: در برخی منطقه ها شهری که شرایط ساختمان ها بحرانی نشده است، می توان به جای تخلیه منطقه، با برخی فنون مهندسی درجه استحکام ساختمان ها را بالا برد. ضمن اینکه باید هرچه زودتر چاه های مازاد آب کشاورزی را پر کرد و با فنون آبخیزداری و آبخوان داری شرایط کانال های زیرزمینی آب را را تا حدی اصلاح کرد.

این کارشناس ادامه می دهد: تمامی فرآیندهای اصلاحی باید در شرایطی انجام شود که ساخت وساز نو با رعایت اصول محیط زیستی انجام شود. هرچند که درحال حاضر دولت سیزدهم وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن را داده است و اگر اصول شهرسازی و محیط زیست درباره این پروژه رعایت نشود احتمال وخیم تر شدن شرایط فعلی وجود دارد.

او البته چشم انداز مثبتی نسبت به اصلاح شرایط فرونشست زمین ندارد و می گوید: مسئولان بارها هشدارها و توضیحات تخصصی در زمینه فرونشست را شنیده اند اما تنها ابراز تاسف می کنند و زمانی که حرف اصلاح شرایط و تخصیص بودجه به میان می آید، غیب می شوند.

به گفته بیت اللهی در سال 98 بندی تحت نام بند ض به ماده 14 قانون مدیریت بحران اضافه شد تا بودجه ای برای اصلاح شرایط فرونشست زمین اختصاص داده شود اما تا به امروز حتی یک ریال هم به این مسئله اختصاص داده نشده است.