عباس عبدی؛ مرز های بی دفاع - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، عباس عبدی روزنامه نگار و تحلیلگر در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: کشته شدن دو محیط بان به دست شکارچیان که مسلح به اسلحه جنگی بوده اند بازتاب گسترده ای نزد بخشی از افکار عمومی جامعه، شامل نخبگان و فضای مجازی داشت، ولی آنچنان که انتظار می رفت نزد ساختار رسمی و رسانه آن اهمیت شایسته ای را پیدا نکرد، در حالی که قاتلان نه تنها مشغول انجام عمل غیرقانونی بوده اند، بلکه ماموران حکومت را نیز با بی رحمی به قتل رسانده اند و وظیفه ساختار سیاسی است که در این باره واکنش شدید نشان دهد.

همان طور که در برابر اقدام مشابه علیه مرزداران ارضی کشور واکنش نشان می دهیم، باید در مقابل مرزداران محیط زیست نیز حساسیت نشان داد. هم از حیث رسانه ای و تبلیغی و هم از جهت تشدید مجازات متخلفان و نیز از جهت تدوین قوانین مناسب و تامین امکانات و بودجه لازم برای آنان.

چرا نسبت به محیط زیست حساسیت لازم وجود ندارد؟ پاسخ را در چارچوبی کلی تر باید جست وجو کرد. اینکه درک دقیقی از ابعاد خطراتی که استفاده غیرمسوولانه از فناوری های جدید برای محیط زیست ایجاد می نماید، وجود ندارد. هزاران سال است که مردم در هر نقطه از دنیا که زندگی می کردند، به تعادل سازنده ای با محیط زیست خودشان رسیده بودند.

برای مردم شمال ایران امکان نداشت که مثلا صد سال پیش بتوانند جنگل ها را به نحوی بهره برداری کنند که نابود گردد. از یک سو احتیاج و توانش را نداشتند و از سوی دیگر زندگی آنان به طور مستقیم به وجود جنگل وابسته بود. احتیاج ها و امکانات آن مردم محدود بود و به هر میزان که از جنگل استفاده می کردند، به سرعت احیا می شد، ولی اکنون ماجرا فرق می نماید. با چند اره برقی و چند کامیون و دیگر تجهیزات مکانیکی، دو نفر می توانند در عرض یک روز ده ها اصله درخت را قطع نموده و چوب آن را برای فروش به سایر نقاط کشور ببرند.

بعضی تجهیزات که در فیلم های کوتاه دیده می گردد نیز قادرند در هر دو دقیقه یک درخت را بریده و به قطعات هم اندازه تقسیم و برای بارگیری آماده کنند. در واقع با یک شیفت کاری می توان 300 اصله درخت را قطع کرد. در گذشته شکار حیوانات وحشی به نسبت سخت و پردردسر بود. احتیاج به آن ها هم محدود به همان افراد نزدیک به محیط حیوانات بود.

اکنون اگر شکار حیوانات آزاد باشد، با اسلحه دوربین دار می توان یک گله بز کوهی را در عرض مدت کوتاهی شکار کرد و طی چند روز حیات وحش را به کلی نابود نمود. بازار مصرف آن نیز ملی و دنیای است؟! دنیا پیشرفته به موازات این فناوری ها و افزایش قدرت انسان، توانسته است شیوه های محدودکننده و بازدارنده و نیز فرهنگ احترام به محیط زیست و درک احتیاج به آن را تقویت کند. اگر چنین مقررات و احترامی نباشد، به طور قطع زیباترین جاده های ایران یعنی جاده های شمال از فرط وجود کیسه های پلاستیکی و دیگر زباله ها به زشت ترین جاده ها و منظره ها تبدیل می گردد که بعضا شده است.

همین واقعیت ها است که بخشی از نیرو های اجتماعی را در دنیای جدید به تکاپو واداشته تا مهم ترین اولویت خود را حفظ محیط زیست قرار دهند، محیطی که با آلودگی آب، هوا، خاک، دریا، سر و صدا، حذف حیات وحش و... روبرو شده است و احزاب سبز در اروپا بازتاب دهنده این خواست هستند. ولی در این میان یک نکته مهم وجود دارد. کشور های پیشرفته به حدی از توسعه مالی رسیده اند که می توانند برای محیط زیست هزینه کنند. در حالی که همین کشور ها هنگامی که در مرحله پیشرفت اولیه بودند، محیط زیست را قربانی توسعه مالی می کردند، نمونه اش هوای آلوده شهر های اروپایی که بعضا هزاران نفر در مدت کوتاهی قربانی آن شدند.

این ایراد تا حدی قابل تامل است، از این رو ضوابط محیط زیستی را چنان تنظیم کرد که در عمل مانع رشد متعارف مالی نگردد. ولی اینکه حد این قاعده را چه کسانی معین می کنند، قطعا مدیران دولتی نیستند، باید در عرصه عمومی قادر به دفاع از این حد باشند. در هر حال مساله شکار را می توان به طور کامل مستثنا کرد. زیرا این موضوع هیچ ربطی به توسعه مالی ندارد، فقط ارضای احتیاج عده ای خاص به قیمت نابودی حیات وحش است. باید بهترین قوانین حمایتی را برای محیط بانان کشور تدوین کرد و قاطعانه نیز آن ها را اجرا کرد.

مهم تر از آن باید محیط بانان حس کنند که حرفه آنان به شدت مورد احترام جامعه است و هر گونه تعرضی به آنان، تعرض به حقوق عمومی و مردم و جامعه است. امیدواریم قتل ناجوانمردانه این دو محیط بان آغازی باشد برای گام گذاشتن در این راه. متاسفانه هنوز رگه هایی قوی از توطئه پنداری در ساختار رسمی نسبت به حمایت از محیط زیست وجود دارد که وجود آن را باید به چالش کشید.