لزوم توجه به صندلی رشته علوم انسانی برای برطرف مسائل جامعه - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: باید به صندلی رشته علوم انسانی در کشور توجه بیشتری گردد تا بتوان در برطرف مسائل جامعه از آن استفاده کرد.

وحید احمدی عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس در گفت وگو با خبرنگار ، درباره اهمیت جامعه علمی حوزه علوم انسانی در کشور اظهار کرد: حدود 47 الی 48 درصد جامعه علمی از نظر جمعیت دانشجویی و دانش آموختگی شامل رشته علوم انسانی می گردد.

او اضافه نمود: در جهان مطرح کردن واژه توسعه یافتگی و یا ظهور آثار توسعه یافتگی علوم انسانی و غیر علوم انسانی تقریبا هم تراز با هم در حال پیشرفت هستند، یعنی درهم آمیختگی این دو به این معناست که همکاری و ارتباط رشته علوم انسانی و رشته های غیر علوم انسانی کاملا مشهود است.

احمدی توضیح داد: تمامی شرکت های نوآوری عظیم مانند گوگل، فیسبوک و ... در کنار علوم تجربی و مهندسی نقش عظیمی ایفا می نمایند و رشته های علوم انسانی و غیر انسانی در این زمینه با یک دیگر همکاری می نمایند؛ برای مثال هر شرکتی که تاسیس می گردد با رشته های اقتصاد، حقوق، علوم اجتماعی، علوم بازرگانی، بحث های روان شناسی، بازار یابی و ... تقویت می گردد و اوج می گیرد.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: طبق آمار سال های 95 الی 96 در حوزه علوم انسانی، دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در کشور ایران حدود 53 درصد و مابقی رشته ها 47 درصد را تشکیل می دهند. 37 درصد رشته علوم انسانی را اعضای هیئت علمی و 63 درصد مابقی را غیر علوم انسانی یعنی رشته های علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی، هنر و معماری تشکیل خواهند داد.

احمدی با بیان اینکه نسبت استاد به دانشجو در حوزه علوم انسانی به نسبت دانشجو به استاد در همین حوزه و در مقطع تحصیلات تکمیلی پایین تر است، تاکید نمود: در حوزه علوم انسانی حدود 95 درصد مجموع مقالات علمی در ILC و حدود 5 درصد در ISI، در رشته های علوم پایه حدود 83 درصد مقالات در ILC و حدود 17 درصد شامل ISI، در شته های فنی و مهندسی 68 درصد برای ISI و 32 درصد برای ILC، در علوم کشاوری 26 درصد برای ISI و 74 درصد برای ILC یعنی مقالات داخلی است، در علوم پزشکی هم 62 درصد ILC و 38 درصد ISI را تشکیل می دهند؛ بنابراین درصد حضور علوم انسانی در جامعه بین المللی خیلی محسوس نیست و بیشتر مجلات داخلی را شامل می گردد.

او اظهار کرد: در حوزه علوم انسانی شرایط کمی نشریات داخلی حدود 55 درصد و حدود 45 درصد مابقی را حوزه غیر علوم انسانی تشکیل می دهد؛ بنابراین در این مرحله نسبتا شرایط بهتری داریم. انجمن های علمی داخلی هم برای علوم انسانی 35 درصد و برای غیر علوم انسانی حدود 65 درصد را تشکیل می دهند.

احمدی در پاسخ به این سوال که در ایران تا چه میزان به رشته علوم انسانی اهمیت داده می گردد، اظهار کرد: رشته علوم انسانی از لحاظ حضور در پژوهش بین المللی رشد زیادی نداشته است. در حال حاضر مراکز رشد پارک های علم و فناوری از لحاظ نوآوری و فناوری در حال شکل گیری است و به نسبت رشته های غیر علوم انسانی درصد بسیار پایین تری دارد؛ بنابراین در حوزه فناوری و نوآوری علوم انسانی با مشکل روبرو هستیم که باید به آن اهمیت دهیم.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس توضیح داد: دولت همانند رشته های غیر علوم انسانی تمام امکانات را برای رشته های علوم انسانی فراهم نموده است، اما آن شناختی که در جامعه علوم انسانی که شامل شناخت به استادان، محققان، مراکز پژوهشی، مراکز دانشجویی و ... باید ایجاد گردد، فاصله عظیمی دارد و خلاء بسیار زیادی در این موضوع احساس می گردد.

• بالاترین رقم پروژه های علوم انسانی 400 میلیون تومان است

احمدی گفت: جامعه دانشگاهی، پژوهشی و جامعه تقاضای ما باید شناخت درستی از رشته علوم انسانی داشته باشد. جامعه کنونی باید در زمان مسائل از این حوزه به عنوان حل نماینده مسائل عظیم استفاده کند و دانشگاه ها هم باید این موضوع را بپذیرند و صندلی رشته علوم انسانی را حفظ نمایند.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس درباره آسیب شناسی مطرح شده در حوزه پژوهشی، فناوری و آموزشی علوم انسانی گفت: درصد بالایی از دانشجویان و درصد پایینی از استادان در حوزه علوم انسانی آموزش می بینند و آموزش می دهند که این به معنای توزیع نامتوازن است و همین موضوع باعث کاهش کیفیت انتها نامه ها شده است. همچنین نشریات داخلی، عرضه و تقاضا در علوم انسانی هم با توزیع نامتوازن همراه بوده؛ چرا که مراکز پژوهشی علوم انسانی بسیار کم است و آموزش محور بودن به جای پژوهش محور بودن در این حوزه بسیار زیاد دیده می گردد.

او با بیان اینکه در حوزه فناوری کمبود منابع احساس می گردد، تاکید نمود: در حوزه فناوری مفهوم توسعه یافتگی دیده نمی گردد و سرمایه گذاری در علوم انسانی هم برای پژوهش و هم برای فناوری باید از نظر دولت، دانشگاه و بخش خصوصی مورد توجه قرار بگیرد و مسائل خود را به دانشگاه ارجاع دهند تا اهالی علوم انسانی برای حل آنها اقدام نمایند.

احمدی توضیح داد: بحث مالکیت معنوی در حوزه علوم انسانی کمتر دیده می گردد که این موضوع می تواند آسیب قابل توجهی را در جامعه ایجاد کند. همکاری ضعیف نهاد های حامی صنایع فرهنگی و خلاق به خصوص در خصوص بازار سازی، معرفی به بازار و توسعه بازار محصولات فرهنگی یکی از نکات چالشی است که باید در حوزه علوم انسانی برطرف گردد.

او اضافه نمود: ضعف اعتماد و پایین بودن تمایل عمومی جامعه حتی دستگاه های دولتی به خرید محصولات فناورانه و دانش بنیان فرهنگی، فقدان مرکز تخصصی، سامان دهی و تسهیل خرید و فروش محصولات و خدمات در حوزه علوم انسانی کمتر است که باید بیشتر به آنها پرداخته گردد. همچنین صندوق های پژوهش و فناوری هم شاید خیلی ورود جدی به علوم انسانی نداشته باشند که باید بیشتر به آن توجه گردد.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: در بعضی از دانشگاه های حوزه علوم انسانی در بحث نسل سوم، کارآفرین بودن و جامعه محور بودن وارد شده است، اما عمده دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ما تمایل زیادی به دانشگاه نسل اول یا دوم دارند.

احمدی با اشاره به تفاوت رشته علوم انسانی با سایر رشته ها اظهار کرد: در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم که دانشگاه ها به سمت دانشگاه های کارآفرین و جامعه محور گرایش دارند و با تغییر هویت علاقه زیادی به اشتغال زایی دارند تا بتوانند کارآفرینی داشته باشند و در این حوزه پیروز شوند.

او گفت: در رشته علوم انسانی این مشکل وجود دارد که با توجه به اینکه بافت و ساخت خیلی از مراکز عالی ما در این حوزه ها عمدتا تمرکز بر آموزش عالی دارند، اما در بحث کارآفرینی و اثرگذاری در جامعه کمتر نقش دارند که باید به این موضوع جدی تر از قبل پرداخته گردد. علوم انسانی در کشور ما بیشتر به دانشگاه های نسل اول و دوم گرایش دارد و بعضی از دانشگاه ها در کوشش هستند تا رشته علوم انسانی برای برطرف مسائل جامعه ها در دانشگاه ارتقا یابد.

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: درست است که در حال حاضر اثرگذاری در جامعه مصرف علوم انسانی کمتر دیده می گردد، اما از نظر تاریخی شرایط علوم انسانی ما ظرفیت بسیار غنی با کیفیت بالایی در جامعه دارد. به طور نسبی زیر ساخت های مختلفی برای توسعه علوم انسانی در کشور داریم و ظرفیت های زیاد فرهنگی، تاریخی و اجتماعی همانند بحث های مذهبی، اقلیمی، قومی، روابط اجتماعی و ... وجود دارند که زمینه تحقیقات و اثرگذاری علوم انسانی را در جامعه فراهم می نمایند.

احمدی درباره بازار کار رشته انسانی در جامعه گفت: رشته انسانی در جامعه دارای بازار عظیم گسترده ای است؛ برای مثال افرادی که به زیارت امام رضا (ع) می فرایند باعث هرچه بیشتر دیده شدن زمینه توسعه فناوری و فرهنگی می شوند که این موضوع با رشته علوم انسانی در ارتباط است و اگر به آن بیشتر توجه گردد و بخش خصوصی وارد این عرصه گردد، بحث کارآفرینی، ماموریت گرایی پژوهش ها و فرصت های بازار کار در رشته های علوم انسانی خیلی گسترده خواهد بود و می تواند به پیشرفت رشته های دیگر هم یاری نمایند.

• تدریس 1000 عنوان درسی در حوزه علوم انسانی

عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: در کشور ما رشته علوم انسانی با توجه به ظرفیت های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی موجود می تواند صندلی بالایی داشته باشد و قرار دریافت و بکار گیری رشته علوم انسانی در کنار سایر رشته های غیر علوم انسانی قطعا صندلی بسیار اثرگذار و ارزنده ای در حوزه های رونق بازار کار، کیفیت بالای تحقیقات و حضور در سطح بین المللی خواهد داشت.

احمدی در انتها یادآوری کرد: حدود 50 درصد آموزش عالی ما در حوزه علوم انسانی است، اما سهم این رشته در فراوری فناوری، مقالات، ثبت اختراعات و مسائل پژوهشی به خصوص در جنبه های بین المللی بسیار اندک است که اگر از ظرفیت آنها استفاده کنیم، نرخ رشد و صندلی ما در جهان بسیار بالاتر از شرایط کنونی خواهد شد.