سفر تلسکوپ فضایی جیمز وب به مدار نهایی خود با موفقیت خاتمه یافت - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، دقایقی پیش با استقرار دقیق تلسکوپ فضایی جیمز وب در مدار نهایی خود، مدار هاله نقطه لاگرانژی 2، آخرین گام سفر یک ماهه این ابزار پیچیده و قدرتمند علمی هم با موفقیت انجام شد تا برای رمزگشایی از اسرار کیهان آماده باشد.

اکنون سفر تلسکوپ جیمز وب انتها یافته و این رصدخانه فضایی، گام مهم دیگری را با موفقیت پشت سر گذاشته است. وب پس از یک ماه سفر چالش برانگیز، با آخرین مرحله روشن شدن موتورهای پیشران طبق برنامه ریزی، مدار نهایی دقیق خود را تنظیم کرد. مداری که با عنوان مدار هاله یا پیرامونی نقطه لاگرانژی 2 شناخته می گردد.

نقطه L2 یکی از پنج نقطه تعادلی گرانشی، میان خورشید و زمین است که در آن برآیند اثر نیروهای گرانشی خورشید و زمین بر روی فضاپیما خنثی می گردد و جیمز وب می تواند بدون احتیاج به پیشرانش کلی و با حداقل سوخت، در مدار پایداری قرار داشته باشد. این محدوده بعلاوه باعث می گردد تا خورشید، زمین و ماه در یک خط پشت تلسکوپ قرار بگیرند و این ابزار علمی، دیدی بدون مانع به کیهان داشته باشد.

مدار هاله هم مداری است که در آن تلسکوپ به جای دنبال کردن یک جهت واحد، به صورت متناوب در مجموعه ای از جهتها پیرامون نقطه L2 حرکت می نماید. مجموعه زمین و نقطه 2 لاگرانژی با یک آهنگ برابر به دور خورشید می چرخند.

جیمز وب در حالت استقرار نهایی خود، به سوی بیرون منظومه شمسی جهت گیری نموده است و بنابراین آفتابگیر در سمت رو به خورشید و عمود بر آن واقع شده است تا آینه ها و ابزارهای علمی وب در تاریکی کامل سرد شوند و امکان رصد ضعیف ترین نورهای کیهان را داشته باشند.

وب در سمتی از زمین پرتاب شد که رو به خورشید قرار داشت و بنابراین یک جهت کاملا خمیده را طی کرد تا وارد مدار هاله L2 در فاصله حدود 1 میلیون و 500 هزار کیلومتری گردد. طی عملیات امروز، تلسکوپ جیمز وب مرحله پیشران میان جهت 2 (MCC2) یا آتش تزریق به مدار پیرامون لاگرانژی 2 (L2 Insertion Burn) را انجام داد که آخرین گام سفر وب بود. این عملیات شامل روشن کردن کوتاه مدت موتورهای پیشران فضاپیما می شد تا بتواند به دقت در جهت هاله ای برنامه ریزی شده پیرامون نقطه L2 قرار بگیرد.

این فرایند در ساعت 14:00 منطقه زمانی شرقی (22:30 به وقت تهران) برای حدود 5 دقیقه (297 ثانیه) پیشرانه های داخلی خود را روشن کرد تا آخرین اصلاحات نهایی را روی جهت خود انجام دهد. این کار سرعت فضاپیما را تنها 1.6 متر بر ثانیه افزایش داد که برای رسیدن به نقطه L2 لازم بود.

با پرتاب بی نقصی که 25 دسامبر (4 دی) به وسیله موشک آریان 5 انجام شد و قرار دادن فضاپیما در بهینه ترین جهت، جیمز وب برای گام های تصحیح جهت خود احتیاج به سوخت کم تری داشت. پس از جدایش رصدخانه از موشک، چند مرحله پیشرانش جزئی در جهت، ازجمله پیشرانش میانی 1 (MCC1) انجام شد تا رصدخانه امکان رسیدن دقیق به مدار عملیاتی خود را داشته باشد. اکنون سوخت به جامانده برای عملیات عادی وب در طول عمر خود، شامل تنظیمات کوچک ماندن در مدار مناسب و خنثی سازی تکانه ناشی از فشار تابشی خورشید بر روی آفتابگیر، استفاده می گردد

بیل نلسون (Bill Nelson) مدیر ناسا درباره انتها سفر وب گفت: وب، به خانه خوش آمدی! به تیم مأموریت برای همه کوشش هایشان برای اطمینان از ورود امن وب به نقطه لاگرانژی 2 تبریک می گویم. ما یک گام به کشف اسرار کیهان نزدیک تر شده ایم و بی صبرانه منتظرم تا نخستین نماهای تازه وب از کیهان را در تابستان ببینم!

حالا محل استقرار تلسکوپ فضایی جیمز وب، به آن امکان می دهد که دید گسترده ای از کیهان داشته باشد و چشم بشر را به ناشناخته های آن باز کند.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از آخرین شرایط تلسکوپ فضایی جیمز وب

Credit: NASA, SkyWorks Digital, Northrop Grumman, STScI

منابع: NASA, Gizmodo