راهی برای کاهش تهوع ناشی از شیمی درمانی - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، نتایج یک پژوهش نشان می دهد استفاده از یخ حاوی آب ساده بر تهوع ناشی از شیمی درمانی مبتلایان به سرطان پستان موثر است، اما بر استفراغ ناشی از شیمی درمانی تاثیر ندارد.

به گزارش وبلاگ اسلیم، سرطان یکی از مهم ترین مسائل و بیماری شایع جوامع بشری است. مطابق آنالیز های اجرا شده سرطان پستان، سومین سرطان شایع در دنیا و یکی از اصلی ترین علل مرگ و میر زنان است. شیمی درمانی یکی از اصلی ترین، قدیمی ترین و رایج ترین درمان های سرطان است. این درمان می تواند عوارض جسمانی شامل اسهال، کاهش فشار خون، خواب آلودگی، خستگی، درد، تهوع و استفراغ به همراه داشته باشد. از میان این عوارض، تهوع و استفراغ شایع ترین عوارض جانبی این داروهاست که تقریبا 40 تا 80 درصد بیماران، آن را تجربه می نمایند.

محققان در پژوهشی با عنوان تأثیر مکیدن یخ حاوی آب ساده بر تهوع و استفراغ حین شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان پستان این موضوع را آنالیز نموده اند.

در این پژوهش که توسط محمد حدادی، جواد گنجلو، حمیدرضا هاشمی فرد، یاسر تبرایی و حمید رباط سرپوشی از گروه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، مرکز آموزشی و پژوهشی درمانی بیمارستان واسعی و دانشکده بهداشت علوم پزشکی تهران اجرا شده، آمده است: با توجه به تاثیر محدود و عوارض خطرناک داروهای ضدتهوع رایج یکی از اقدامات اساسی و کم خطر استفاده از طب مکمل و جایگزین است. یخ درمانی یکی از روش های طب مکمل است.

در بخش دیگری از این مقاله آمده است: یخ درمانی بر این نظریه پایدار است که سرما با ایجاد انقباض عروقی موجب می گردد مخاط کمتر در معرض عوامل سمی قرار گیرند. در نتیجه سرمای حاصل از یخ، موجب انقباض عروقی در قسمت های محیطی دستگاه گوارش(مری و معده) می گردد و ورود مواد شیمی درمانی به این نواحی را کاهش می دهد و موجب کاهش تحریکات سیستم گوارش می گردد و میزان تهوع و استفراغ را کاهش می دهد.

براساس آن چه در این مقاله آمده، این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی است. تعداد 60 بیمار از میان مبتلایان به سرطان پستان که به انکولوژی بیمارستان امید مشهد از شهریور تا آبان 1394 مراجعه نموده بودند، به صورتی که در رژیم درمانی همه بیماران آدریامایسین و سیکلوفسفامید(داروهای ضد سرطان) وجود داشت، انتخاب شدند. بیماران مراجعه نماینده به روش تصادفی به دو گروه کنترل(مصرف 30 سی سی آب ساده) و گروه آزمایش(مصرف یخ حاوی آب ساده) تقسیم شدند.

در این مقاله آمده است: آزمایش در هر دو گروه از پنج دقیقه قبل از آغاز شیمی درمانی تا اتمام دریافت داروهای شیمی درمانی در همان نوبت شیمی درمانی برای بیماران انجام شد. در گروه کنترل، علاوه بر اقدامات روتین بخش(گرانسترون، دگزامتازون) به بیماران 30 سی سی آب معمولی داده شد تا از پنج دقیقه قبل از آغاز شیمی درمانی و در طول شیمی درمانی آن میزان آب را مصرف نمایند و در انتهای شیمی درمانی میزان تهوع و استفراغ آنالیز شد.

نویسندگان این مقاله می گویند: در گروه آزمایش علاوه بر انجام اقدامات روتین بخش (گرانسترون، دگزامتازون) تعداد 30 قطعه کوچک یخ به اندازه 11 حاوی یک سی سی آب هر پنج دقیقه و از پنج دقیقه قبل از آغاز شیمی درمانی و در طول مدت شیمی درمانی به بیماران داده شد. در انتهای شیمی درمانی میزان تهوع و استفراغ هر دو گروه ثبت شد. در خاتمه، اطلاعات به دست آمده در دو گروه با یکدیگر مقایسه شد و با استفاده از نسخه 16 نرم افزار SPSS و آزمون تی تست تجزیه و تحلیل شد.

در این پژوهش آمده است: با توجه به نتایج مطالعه، استفاده از یخ حاوی آب ساده به عنوان یک روش غیرتهاجمی، ساده، ارزان و بدون عوارض جانبی در کنار دارودرمانی در جهت بهبود تهوع بیماران سرطانی توصیه می گردد. درمورد تاثیر یخ حاوی آب ساده بر روی استفراغ، میانگین استفراغ در گروه آزمایش(یخ حاوی آب ساده) کمتر از میانگین استفراغ در گروه کنترل است، ولی از نظر آماری این تفاوت در میانگین ها معنی دار نبود که تاثیر نداشتن یخ حاوی آب ساده بر استفراغ را نشان می دهد.

این پژوهش در سومین شماره دوره نهم مجله طب مکمل دانشگاه علوم پزشکی اراک منتشر شده است.