آتش طمع زمین خواران، جان تالاب انزلی را گرفت - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، سال هاست چشم طمع زمین خواران، انزلی را گرفته و به روش های مختلف قصد دارند که زمین هایشان را به تالاب نزدیک نمایند.

تالاب انزلی یکی از مهم ترین تالاب های کشور با عضویت در کنوانسیون رامسر در شهر انزلی واقع در استان گیلان است . به دلیل قرار گرفتن این تالاب در شهر انزلی، رشت و دریای کاسپین بیش از 14 هزار نفر از این تالاب کسب عایدی می نمایند. این تالاب مهم کشور که هر ساله مقصد کوچ پرندگان زیادی است، به دلیل تغییرات اقلیمی، ساختن موج شکن در ورودی تالاب، تغییر کاربری برای فروش زمین های منطقه آزاد، ورود فاضلاب کشاورزی و شهری، لایروبی نکردن، عدم تخصیص حق آبه و ورود گونه های مهاجم مانند سنبل آبی خشک شده است.

تالاب انزلی به دلیل قرار داشتن در منطقه آزاد انزلی و جایگاه تجاری و مالی بالای آن از ارزش بسیار بالایی برخوردار است و به همین خاطر عده زیادی را برای تصرف و تغییر کاربری زمین های تالاب ترغیب می نماید. بعضی افراد با آتش زدن نیزارهای خشک تالاب، شعله های عظیمی را در قلب تالاب به پا می نمایند و هر ساله این تالاب تشنه، در فاصله چند متری دریا را پنجه در پنجه آتش قرار می دهند.

البته در پاره ای از موارد به دلیل گرمای زیاد هوا در تابستان و مشتعل بودن نیزار های خشک تالاب در صورت کوچکترین آتش سوزی، در کمترین حالت ممکن بالای 50 هکتار از اراضی تالاب در آتش می سوزد. البته به دلیل نداشتن تجهیزات کافی و سختی جهت، خاموش کردن تالاب گاها روزها و هفته ها زمان می برد و در دل این نیزارها تعداد بسیار زیادی از گونه های مختلف از جمله تخم های پرندگان می سوزند.

رئیس جمهور در هیئت دولت ضرب الاجلی را به مسئولین در خصوص احیای تالاب انزلی صادر کرد.

پس از آن علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به بازدید تالاب انزلی رفت و گفت : تالاب انزلی خفه شده است و موج شکن های تازه انزلی باید حذف شوند تا آب دریا در تالاب جریان پیدا کند. حجم ذخیره آب پشت سد سفید رود 1.8 میلیارد مترمکعب بوده ولی امروز به واسطه ورود رسوب از طالقان رود کاهش یافته است، باید یک بازه زمانی برای مرتفع شدن مسائل ورودی های تالاب، رودخانه های زرجوب و گوهررود و فاضلاب ها معین شود.

بعلاوه مجتبی ذوالجودی، سرپرست معاونت محیط زیست دریایی و تالاب های سازمان محیط زیست گفت: این موضوع به حق آبه هایی که باید از روسیه و کشورهای حاشیه شمالی محقق شود، باز می شود که باید به وسیله دیپلماسی سیاسی انجام شود، سالانه 800 هزار متر مکعب رسوب و به دلیل عدم آبخیزداری پساب ها و کودهای شیمیایی به تالاب انزلی وارد می شود. بر اساس مصوبه ستاد احیای تالاب ها وظایف برای ارگان های مختلف معین شده است.

اسد الله عباسی، استاندار گیلان هم در خصوص تالاب انزلی گفت: تالاب انزلی شناسنامه گیلان است و اگر از بین برود مواهب طبیعی استان از بین می رود. در حال حاضر به نحوی گلوی تالاب انزلی فشرده شده که برای حل مشکل آن احتیاج به کار جهادی است، تالاب انزلی با ورود موج های خزر زنده بود و آب های سالمی از رودخانه ها به این تالاب وارد می شد اما اکنون با ورود رسوبات و عقب نشینی دریا امکان ورود آب به تالاب انزلی گرفته شده است لذا ما با تشکیل قرارگاه جهادی، احیای تالاب را در دستور کار قرار داده ایم.

نسیم طواف زاده گفت: آتش سوزی های که در چندین سال اخیر در تالاب انزلی بصورت عمدی و به وسیله افراد سودجو اجرا شده است، با توجه به مسائل بزرگی که برای تالاب رخ داده و سطح آب آن کاهش یافته است، بخش هایی مانند جزیره از تالاب جدا شده و این نیزار های نیمه آبدار یا حالت علفچر پیدا نموده یا کاملا خشک شده اند و افرادی این منطقه ها را آتش زده تا به اراضی کشاورزی خود بیفزایند.

وی اضافه نمود: موج شکن چرخه گردش آب و زنده ماندن تالاب انزلی به وسیله ورود رودخانه ها و سپس سرازیر شدن آن ها به دریای خزر و برعکس شده است. متاسفانه در قسمت پایین دست تالاب انزلی، موج شکن بزرگی ساخته شده که علاوه بر جلوگیری از ورود جریانات دریا به تالاب، مانع تخلیه رسوب تالاب به دریا نیز شده و در واقع خود پالایی تالاب را دچار اشکال نموده و غلظت آلاینده ها را نیز بالا برده است، به همین خاطر رسوبات زیادی در کانال بندرگاه انباشته و باعث خفگی تالاب شده است.

این کارشناس محیط زیست گفت: عامل انباشت رسوبات در تالاب انزلی نیز باعث صرف هزینه های فراوانی در لایروبی شده، به طوریکه سازمان بنادر و دریانوردی هر چند وقت یکبار مجبور به تخلیه رسوبات انباشته شده در بندرگاه می شود، گفتنی است که این موج شکن ها بیش از 80 سال پیش ساخته شده و در آن موقع هم پیش بینی شده بود که در آینده باعث خشک شدن تالاب انزلی خواهد شد، دلایل مختلفی در شرایط کنونی تالاب انزلی موثر است که می بایست در یک برنامه عمل کلان همه این موارد کنار هم دید، افزایش سطح رسوبات؛ به دلیل جنگل تراشی هایی در ارتفاعات بالادست رودخانه های منتهی به تالاب، ساخت موج شکن ها در پایین دست تالاب انزلی، تغییر کاربری بعضی از اراضی حاشیه تالاب به زمین های کشاورزی و اراضی جنگلی مجاور تالاب به شالیزار، احداث آب بند ها و بند های انحرافی در جهت رودخانه های منتهی به تالاب انزلی از جمله احداث سد لاسک در حوضه آبریز امامزاده ابراهیم و شهرستان شفت بر روی رودخانه پسیخان، ساخت و ساز ها در اطراف تالاب انزلی و در حاشیه ساحل، بهره برداری بی رویه از رودخانه ها به منظور برطرف احتیاج های کشاورزی، ورود آلاینده ها به تالاب انزلی، از میان رودخانه های ورودی به تالاب، پیربازار، گوهررود و زرجوب، از آلوده ترین رودخانه ها به حساب می آیند که عامل اصلی آن تخلیه زهکش های حاصل از پساب های خانگی، ورود فاضلاب های شهری، فاضلاب های صنعتی و پساب های کشاورزی است، تغییرات تراز سطح آب در تالاب انزلی، اندازه آب این تالاب علاوه بر بارش ها، تبخیر و ورودی رودخانه ها، ارتباط مستقیمی با تراز سطح دریای خزر دارد، یعنی در واقع هر چه سطح آب دریای خزر بالاتر باشد، اندازه آب در تالاب نیز افزایش می یابد، ورود گونه های مهاجم، گیاه غیربومی و مهاجم سنبل آبی که در سال های اخیر وارد زیست بوم های آبی استان های شمالی کشور شده، و به آزولا پیوسته و سبب خسارت های فراوانی در این تالاب شده است، آتش زدن نیزار های تالاب انزلی، صدمات جبران ناپذیری را بر محیط زیست این تالاب وارد آورده است.

به گفته طواف زاده، در یک برنامه عمل همه این عوامل و نیز شدت و اندازه اثرگذاری شان در یک پهنه می بایست کنار هم دیده شود و یک برنامه اقدام همه گیر داشته باشیم، به نظر می رسد که اگر ما در سطح استان گیلان بپذیریم که تالاب انزلی نقطه صفر اکولوژیک بخش زیادی از استان است و هر سازمان و نهادی در این میان بدنبال نیات خود نباشد، این مهم محقق خواهد شد وگرنه آینده چندان خوشایند نیست.

دبیر گروه هم اندیشی سازمان های غیردولتی تالابی کشور اضافه نمود: بنظر می رسد با وجود همه اتفاقات آبی کشور، سیاستگذاران حوزه آب چه در مجلس و چه در وزارت نیرو استان گیلان را یک استان پر بارش و پر آب تصور می نمایند، که بدین دلیل احتیاجی به بازچرخش و تصفیه آب ندارد، در بعضی استان های کشور (11 استان کشور) مصوبه ای وجود دارد که وزارت نیرو آب تصفیه شده را در مبادی خروجی از تصفیه نماینده خریداری می نماید(خریداری برای رهاسازی در آب های سطحی یا استفاده در صنایع) و با این رویکرد سرمایه گذاری در تصفیه خانه ها تا حدودی مالی می شود و امکان سرمایه گذاری بخش خصوصی میسرخواهد شد، به صورت عمده فاضلاب ها بدون تصفیه یا با تصفیه اندک (در مقیاس شهری، صنعتی، روستایی و کشاورزی) وارد رودخانه ها، دریاچه ها، تالاب ها و دریای کاسپین یا خزر می شود.

این کارشناس محیط زیست در پاسخ به این سوال که با خشک شدن تالاب، اندازه تنوع زیستی و مهاجرت کمتر شده است یا خیر، گفت: با کاهش سطح تالاب انزلی محدودیت های گسترده ای برای حیات وحش از جمله پرندگان مهاجر و بعلاوه برای آبزی پروری و تکثیر ماهیان شکل گرفته است، این در حالی است که تالاب انزلی یکی از زیستگاه های مهم برای زادآوری ماهیان حاشیه جنوبی دریای خزر است.

گزارش از حسام مهرپور

وبلاگ اسلیم اجتماعی محیط زیست