فصل پنجم کاوش آموزشی محوطه گبری مود آغاز شد - وبلاگ اسلیم

به گزارش وبلاگ اسلیم، ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارشات منتشر شده، فصل پنجم کاوش آموزشی محوطه گبری مود آغاز شد.

وحید به فرنژاد، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی اضافه کرد: این فصل از کاوش به وسیله دانشجویان ورودی سال 1399 دانشگاه بیرجند با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان به سرپرستی علی اصغر محمودی نسب و نظارت محمد فرجامی انجام می گردد.

وی گفت: با استفاده از تحلیل عکسهای هوایی، ششمین ترانشه در قسمت شمال شرقی سازه مدور موجود در محوطه با هدف شناسایی فضای ورودی آن ایجاد و در کاوش، 2 فاز معماری شناسایی شد.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: فاز بالایی تازه و مربوط به دوران متاخر اسلامی بوده و فاز پایینی مربوط به دوران قبل از اسلام است که با توجه به داده های فرهنگی به ویژه سفال، میتوان بازه زمانی دوران هخامنشی تا دوره ساسانی را برای آن پیشنهاد داد.

وی اضافه کرد: داده های فرهنگی بدست آمده علاوه بر سفال شامل سنگ ساب، مشته سنگ، دست آس و سرباره هستند بعلاوه آثار معماری بدست آمده شامل فضاهایی است که با مصالح سنگ و خشتهایی با ابعاد 40×40 و ضخامت هشت سانتیمتر ساخته شده اند.

مسئول ثبت محوطه های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی هم گفت: این محوطه در 5.3 کیلومتری شمال غرب شهر مود در میانه دشتی معروف به دشت نخودی شامل 2 تپه در محور شمال غربی - جنوب شرقی است که با نام A و B ثبت شده و تپه A دارای ارتفاع بیشتری نسبت به تپه B است.

محمد فرجامی اضافه کرد: کاوش های باستان شناسی طی پنج فصل از سال 1397 به بعد روی تپه B متمرکز بوده و کاوش های اجرا شده در چهار فصل گذشته این محوطه با هدف و شناسایی فضاهای معماری روی دیواره های شمالی، غرب، شرق و مرکز این سازه مدور انجام شد.

وی گفت: در انتها کاوش این فصول فضاهای معماری مرتبط با حصار دفاعی همین طور فضاهای مسکونی و حیاط سازه مدور تپه مود B کشف شده است.

مسئول ثبت محوطه های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ادامه داد: در فصل پنجم کاوش محوطه گبری مود با آنالیز عکس های هوایی با هدف شناسایی ورودی احتمالی سازه مدور محوطه گبری مود B به علت فرورفتگی در قسمت شمال شرقی سازه مدور، ترانشه ای با ابعاد 5 × 10 متر با حضور 21 نفر از دانشجویان ورودی سال 1399 ایجاد شد که در ادامه روند کاوش 2 فاز معماری در این قسمت محوطه شناسایی شد.

وی گفت: فاز اول که در قسمت مرکز ترانشه واقع شده است مربوط به دیواری سنگی با ملات گل است و 2 رج از آن به جای مانده که با توجه به داده های فرهنگی در این قسمت، نشان از ساخت این دیوار در قرن هشتم تا دهم هجری را دارد.

فرجامی گفت: فاز دوم این ترانشه دوران هخامنشی تا اوایل دوران ساسانی را در بر می گیرد که داده های فرهنگی بویژه سفال نشان از این بازه زمانی دارد.

وی اضافه کرد: در این فاز وجود حجم زیادی از آوار سنگی و خشتی در برخی فضاهای معماری کاوش شده نشان از تخریب بنا در اوایل دوره ساسانی را دارد که احتمالاً براثر یک حادثه طبیعی (زلزله) این محوطه متروک می گردد.

فرجامی گفت: از لحاظ حجم داده فرهنگی بیش ترین حجم داده این فصل کاوش مربوط به سفال است که به دو دسته سفال های بدون نقش و سفال های منقوش با نقش کنده یا با نقوش رنگی قرمزرنگ تقسیم بندی می شوند که بیش ترین سفال ها از لحاظ قدمت متعلق به دوره اشکانی است.

وی اضافه کرد: محوطه گبری مود در دوره اشکانی دارای بیشترین وسعت استقراری بوده و این دوره مهمترین دوره استقراری است که این ادعا با کشف نمونه های سفالین منقوش، داغدار و شیاردار که قابل مقایسه با فرهنگ های همجوار به ویژه سیستان بوده است، تایید می گردد.

مسئول ثبت محوطه های تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: کشف این نمونه ها گویای ارتباطات گسترده این منطقه با سیستان در دوره اشکانی است.

وی گفت: بر این اساس استقرار این دوره در اواخر دوره ساسانی متروک شده است و وجود محوطه های اسلامی در نزدیکی محوطه گبری مود از جمله تپه قلعه کهنه مود، نشان از جابجایی ساکنان آن بعد از این دوران دارد.

فرجامی اضافه کرد: تشابه کانی شناسی اجزای تشکیل دهنده سفال ها و خاک های محوطه گبری مود B با کانی های سازنده واحدهای زمین شناسی منطقه نشان می دهد که مواد تشکیل دهنده سفال ها از همین منطقه تامین شده است.

وی توضیح داد: وجود سرباره های کوره سفالپزی در محدوده پنج فصل کاوش اجرا شده در محوطه گبری مود نشانگر وجود کوره سفالپزی در این محدوده تاریخی است.

محوطه گبری مود در شهرستان سربیشه سال 1381 با شماره 6364 در لیست آثار ملی به ثبت رسید.